Przedawnienie roszczeń odszkodowawczych – jak go uniknąć?

Przedawnienie roszczeń majątkowych to zarzut, który może wnieść przeciwko Tobie ubezpieczyciel, gdy zbyt późno podejmiesz działania w sprawie swojego odszkodowania. Ile masz czasu? Jak wydłużyć okres przedawnienia? Jak to wygląda w przypadku odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu? Dzielimy się tą wiedzą.

Przedawnienie roszczeń z ubezpieczenia za uszczerbek na zdrowiu

Ogólny termin przedawnienia roszczeń w przypadku odszkodowania to 3 lata od momentu zdarzenia. Dotyczy to wszystkich sytuacji, w których za wypadek nie odpowiada osoba trzecia. Może to być np. uszkodzenie stopy podczas biegania. Podstawą takiego stanu rzeczy jest § 1 Art. 819. z Kodeksu cywilnego. Ubezpieczyciel nie jest zmuszony do egzekwowania roszczeń danego rodzaju, jeśli te uległy przedawnieniu, ale po upływie terminu przedawnienia firma ubezpieczeniowa nadal ma prawo do egzekwowania roszczeń danego rodzaju. Na takie rozwiązanie możesz jednak liczyć tylko w przypadku ubiegania się o odszkodowanie od osoby prywatnej.

Regulacje prawne odnośnie przedawnienia roszczeń z OC sprawcy

Podstawowym źródłem wiedzy na temat przedawnienia roszczeń związanych z odszkodowaniami jest art. 442(1). z Kodeksu cywilnego. Jego treści dotyczą odszkodowań związanych z czynami niedozwolonymi, a do takich właśnie należą wypadki samochodowe, podczas których uczestnicy doznają urazów.

Ubezpieczyciel, przeciwko któremu zostały przedstawione roszczenia, może uchylić się od zaspokojenia roszczenia przysługującego poszkodowanemu, jeżeli roszczenia te uległy przedawnieniu. Właśnie dlatego w Twoim interesie leży niedopuszczenie do takiego stanu rzeczy.

Przedawnienie w związku z wykroczeniem

W przypadku wykroczenia okres przedawnienia roszczeń wynosi 3 lata od momentu, kiedy dowiesz się o szkodzie i o sprawcy. Może się przecież okazać, że uraz uaktywni się dopiero po jakimś czasie. Możesz np. doznać pęknięcia kości, które spowoduje jej złamanie, gdy wykonasz gwałtowny ruch. Podstawą prawną jest dla wykroczeń § 1. art. 442(1).

Przedawnienie w związku z przestępstwem

Jeśli do wypadku doszło na skutek popełnienia przestępstwa, to na dochodzenie swoich roszczeń masz aż 20 lat od momentu zdarzenia. Bez znaczenia pozostaje tutaj moment, w którym dowiesz się o szkodzie i o sprawcy. Podstawą prawną jest w przypadku przestępstw § 2. art. 442(1).

Przedawnienie dla niepełnoletnich poszkodowanych

Osoby niepełnoletnie mają swoje indywidualne terminy, jeśli chodzi o termin przedawnienia. Nie może on nastąpić przed upłynięciem 2 lat od uzyskania przez nich pełnoletności. Podstawę prawną stanowi § 4. art. 442(1).

Kiedy rozpoczyna się bieg przedawnienia?

Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna wymagalność roszczenia. Następuje to wtedy, kiedy osoba poszkodowana ma możliwość zażądania spełnienia danego roszczenia. Co to dla Ciebie oznacza?

• Gdy poznałeś sprawcę i uzyskałeś wiedzę na temat doznanej przez Ciebie szkody;
• gdy doszło do zdarzenia, które wywołało u Ciebie straty;

Może też dojść do sytuacji przerwania biegu roszczenia, a wtedy jego bieg rozpoczyna się na nowo, gdy przerwa się skończy.

Jak przerwać bieg przedawnienia roszczeń?

Bieg terminu przedawnienia resetuje się w momencie, gdy zostanie przerwany przez jedno lub więcej z tych wydarzeń:

• rozpoczęcie procesu mediacji,
• zgłoszenie sprawy do ubezpieczyciela,
• rozpoczęcie czynności przed sądem lub organizacją, która jest uprawniona do rozpoznawania spraw danego rodzaju.

Bieg rozpocznie się na nowo orzeczeniem sądu polubownego, innego sądu lub po wydaniu decyzji przez ubezpieczyciela.

Wstrzymanie biegu przedawnienia

Bieg przedawnienia może też zostać w konkretnych sytuacjach wstrzymany.

Osoba, która nie posiada pełnej zdolności prawnej musi być reprezentowana w chwili dochodzenia roszczenia przez osobę do tego uprawnioną uprawnioną.

Termin przedawnienia dla osoby bez pełnej zdolności prawnej trwa 2 lata od dnia ustanowienia przedstawiciela ustawowego takiej osoby. Dotyczy to osób nieletnich.

Zawieszenie biegu przedawnienia

Bieg przedawnienia nie może zostać rozpoczęty, a jeśli się już rozpoczął, to ulega zatrzymaniu, jeśli:

• osobą, przeciwko której nieletni wnosi roszczenia jest jego rodzic – na czas trwania władzy rodzicielskiej;
• zaistniała przeszkoda spowodowana przez siły wyższe, która uniemożliwia osobie poszkodowanej dochodzenia roszczeń – na czas istnienia tej przeszkody;
• roszczenia przysługują jednemu z małżonków, a osobą zobowiązaną do ich spłaty jest drugi z małżonków – do momentu zakończenia związku małżeńskiego.

Czym jest mediacja?

Jest to proces, który został szczegółowo opisany w Kodeksie postępowania cywilnego w art. 183(1). Bieg terminu przedawniającego roszczenie zostaje przerwany w momencie tego procesu, który – co ważne – jest jest dobrowolny dla obu stron. Zapisy informują też, że mediacja musi być przeprowadzona przed wszczęciem postępowania, a jej przedmiot, sam mediator i sposób wyboru mediatora muszą być określone w umowie o mediację.

Co może zrobić ubezpieczyciel po upływie terminu przedawnienia?

Koniec terminu przedawnienia przypada na konkretny dzień, co zazwyczaj oznacza w przypadku roszczeń odszkodowawczych koniec możliwości uzyskania czegokolwiek od ubezpieczyciela.

Taki stan rzeczy ma związek z tym, że powołanie się na przedawnienie jest po prostu korzystne dla ubezpieczyciela, który zwyczajnie uwolni się od swoich obowiązków wobec Ciebie i nie będzie musiał wydawać żadnych pieniędzy. Pracownicy zakładu będą mogli wykorzystać swój czas pracy na inne sprawy, które przyniosą ubezpieczycielowi zysk.

Jak uniknąć nieprzyjemności związanych z przedawnieniem roszczeń?

Aby uniknąć zarzutu przedawnienia, musisz być świadomy swoich praw. Niestety przepisy prawne są rozległe i skomplikowane, dlatego mało kto ma czas na zagłębianie się w ich treść, co prowadzi do bardzo prostego wniosku – potrzebujesz pomocy.

Pomoc w zakresie przedawnienia roszczeń

Najlepiej po pomoc w uzyskaniu odszkodowania zgłoś się jak najszybciej, bo czas to bardzo ważna kwestia przy odzyskiwaniu świadczeń odszkodowawczych. Po taką pomoc możesz się zgłosić do dwóch miejsc:

• do kancelarii odszkodowawczej;
• do kancelarii adwokackiej lub radcowskiej.

Pomoc, jakiej udzieli Ci kancelaria odszkodowawcza polega po prostu na zgłoszeniu swoich roszczeń w odpowiednim terminie i to z pomocą odpowiednich specjalistów, dzięki czemu znacznie zwiększy się szansa na spełnienia Twoich wymogów wobec ubezpieczyciela.

Termin przedawnienia w przypadku czynów niedozwolonych – różne zdarzenia

Wypadek komunikacyjny

Termin przedawnienia roszczeń z tytułu zwykłego wykroczenia drogowego wynosi jedynie 3 lata, ale liczone od momentu zdobycia wiedzy na temat sprawcy wypadku i doznanej szkody.

Jeśli do wypadku doszło na skutek przestępstwa, to wtedy termin wynosi 20 lat od momentu zdarzenia. Roszczenia niepełnoletnich uczestników wypadku nie mogę się przedawnić przed ukończeniem przez nich 20-go roku życia – zgodnie z ustawą.

Wypadek ze skutkiem śmiertelnym

Termin przedawnienia roszczenia z tytułu wypadku ze skutkiem śmiertelnym zawsze wynosi 20 lat od momentu wypadku, jeśli wypadek został przez kogoś spowodowany.

Wypadek przy pracy

Termin przedawnienia roszczeń z tytułu wypadku przy pracy wynosi 3 lata od momentu poznania sprawcy lub też 20 lat od zdarzenia, jeśli zostało popełnione przestępstwo.

Wypadek w rolnictwie

Sytuacja w przypadku wypadków w rolnictwie jest taka sama jak w powyższych przypadkach, czyli dla nieletniego pomocnika, rolnika lub też domownika okres przedawnienia nie może się zakończyć przed ukończeniem przez nich 20 roku życia. Przy wykroczeniach okres przedawnienia będzie wynosić 3 lata od poznania sprawcy wypadku, a jeśli zostało popełnione przestępstwo, to roszczenia przedawnią się dopiero 20 lat po wypadku.

Błędy medyczne

Termin przedawnienia roszczenia z tytułu błędów medycznych wynosi 3 lata od dowiedzenia się o szkodzie, jeśli powstała ona na skutek zwykłego wykroczenia lub 20 lat od popełnienia przestępstwa. Błędy medyczne mogą często dawać o sobie znać dopiero po latach od operacji czy innego leczenia. W związku z tym bardzo istotny jest zapis o tym, że bieg przedawnienia w przypadku szkody na osobie rozpoczyna się dopiero po dowiedzeniu się o szkodzie i sprawcy.

Jak wyróżnia się przestępstwo w wypadkach komunikacyjnych?

Terminy przedawnienia roszczeń w przypadku przestępstwa mogą być znacznie dłuższe w porównaniu ze zwykłymi wykroczeniami. Przedawnienie następuje przy przestępstwach dopiero po 20 latach od daty zdarzenia. Należy jednak zauważyć, że nie ma tutaj znaczenia moment, w którym poszkodowany dowiedział się o sprawcy zdarzenia i o szkodzie.

Ogólne założenie jest takie, że przestępstwo w komunikacji to czyn, który naruszył obowiązujące przepisy i wywołał rozstrój zdrowia lub obrażenia ciała, przy czym nie ma znaczenia to, czy czyn ten został popełniony umyślnie.

Wedle uchwały Sądu Najwyższego sytuacja wygląda inaczej, bo wypadek, w którym osoba poszkodowana odniosła jedynie niski lub średni uszczerbek na zdrowiu stanowi nie przestępstwo, a jedynie wykroczenie. W związku z tym jedynie wywołanie uszczerbku na zdrowiu innego niż niski lub średni stanowi podstawę do określenia danego zdarzenia jako wywołanego w wyniku popełnienia przestępstwa. Zagrożenie bezpieczeństwa drogowego zostało opisane w art. 86. k.w. To sąd musi podjąć ostateczną decyzję odnośnie kwalifikacji danego wypadku jako wywołanego wykroczeniem lub przestępstwem.

Podsumowanie

• W przypadku upływu terminu przedawnienia szanse na uzyskanie odszkodowania są praktycznie zerowe, bo w interesie towarzystwa ubezpieczeniowego nie leży spełnienie roszczeń osób poszkodowanych.
• Termin przedawnienia jest uzależniony od tego, czy do wypadku doszło w wyniku przestępstwa, a także od tego, czy osobą poszkodowaną był nieletni/a.
• To, czy termin przedawnienia będzie Cię dotyczyć, zależy od tego, jak szybko zgłosisz się do specjalistów, którzy pomogą Ci w Twojej sprawie.

Źródła

Kodeks cywilny

Kodeks postępowanie cywilnego

Kodeks wykroczeń