Wykaz chorób uprawniających do renty – kto dostanie rentę w 2023

Wykaz chorób uprawniających do renty to dokument, który wiele osób chciałoby zobaczyć, żeby dowiedzieć się, czy mają szansę na rentę z ZUS. Czy taki wykaz istnieje? Na jakie choroby można dostać rentę? W jakich innych sytuacjach może Ci przysługiwać renta? Odpowiedzi na wszystkie te pytania znajdziesz w naszym artykule.

ZUS wykaz chorób do renty – co to?

Wykaz chorób uprawniających do renty nie jest dostępny na stronie ZUS. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie udostępnia takich danych. Pozostawia decyzji swoim lekarzom orzecznikom, którzy zajmują się badaniem osób zainteresowanych uzyskaniem renty chorobowej. Jest to renta z tytułu niezdolności do pracy. W dalszej części artykułu przedstawiamy jednak oficjalny wykaz chorób zawodowych, który został umieszczony na stronie rządowej, a także wyjaśniamy, jakie grupy chorób mogą Cię zakwalifikować do renty z ZUS lub KRUS.

Wykaz chorób uprawniających do renty 2022 i 2023 – czy coś się zmieniło?

Nie, niestety w temacie wykazu chorób uprawniających nic się nie zmienia. Lata mijają, a ZUS nadal nie opublikował żadnego oficjalnego wykazu, który mógłby być bardzo pomocny dla osób rezygnujących z pracy z powodu stanu zdrowia.

Jeśli interesuje Cię renta z tytułu niezdolności do pracy, nazywana potocznie rentą chorobową, to musisz po prostu wykazywać niezdolność do wykonywania pracy zarobkowej.

W tej kwestii raczej nic się nie zmieni i przyznawanie renty chorobowej nadal będzie bardzo indywidualne, dostosowane do Twojej sytuacji. Decyzję w Twojej sprawie podejmie komisja orzekająca Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W jakim wieku renta na stałe?

To, czy dostaniesz rentę z tytułu niezdolności do pracy na stałe, jest zależnie tylko i wyłącznie od tego, czy ta niezdolność również została Ci orzeczona na stałe. Weź też pod uwagę, że rentę możesz pobierać np. jedynie do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego – wtedy zamienisz ją na emeryturę, jeśli będzie ona dla Ciebie korzystniejsza.

Pamiętaj jednak, że bardzo duże znaczenie ma Twój okres składkowy w ciągu ostatniego dziesięciolecia. Niezależnie od tego, czy Twoim przypadku była możliwość podjęcia pracy, musisz mieć przepracowane 5 lat w tym okresie. 5 lat z opłacaniem składek emerytalno-rentowych. Co ważne, ten wymóg dotyczy tylko osób, które ukończyły 30. rok życia. W przypadku młodszych osób wymagane okresy to:

• 1 rok – niezdolność powstała przed ukończeniem 20. roku życia,
• 2 lata – niezdolność powstała między 20. a 22. rokiem życia,
• 3 lata – niezdolność powstała między 22. a 25. rokiem życia,
• 4 lata – niezdolność powstała między 25. a 30. rokiem życia.

Choroby kwalifikujące do renty

Niestety nie ma żadnego wykazu chorób do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jest to kwestia bardzo indywidualna. Każdy człowiek ma jakiś wyuczony zawód lub zawód, w którym pracuje już jakiś czas. Do renty chorobowej mogą się kwalifikować bardzo różne schorzenia i choroby – wszystko zależy od tego, czy dany problem uniemożliwia Ci wykonywanie pracy w wyuczonym zawodzie.

Renta z tytułu niezdolności do pracy nie jest jedyną, która może Ci przysługiwać w związku z chorobą. Jeżeli komisja uzna, że możesz się przekwalifikować, to dostaniesz jedynie rentę szkoleniową. Taką rentę otrzymasz wraz z orzeczeniem o celowości przekwalifikowania zawodowego. Rentę dostaniesz jedynie na okres 6 miesięcy, ale na wniosek starosty może być skrócona lub przedłużona aż do 36 miesięcy.

Na jakie choroby możesz dostać rentę chorobową z tytułu niezdolności do pracy lub rentę szkoleniową?

1. Zaburzenia psychiczne (np. depresja, schizofrenia)
2. Choroby zawodowe (np. przewlekłe choroby narządu głosu u nauczycieli)
3. Choroby układu kostno-stawowego
4. Choroby układu nerwowego
5. Choroby narządu wzroku
6. Choroby przewlekłe

Pamiętaj, że powyższe grupy chorób nie stanowią wyczerpującej listy. Może się zdarzyć tak, że w Twoim zawodzie jakaś choroby spoza tych grup będzie na tyle uciążliwa, że uniemożliwi Ci pracę. Tak naprawdę niezdolność do pracy jest bardzo mocno uzależniona od tego, jaki zawód wykonujesz.

Nie bez znaczenia są też Twoje możliwości związane z ewentualnym przekwalifikowaniem się. Jeśli orzecznicy uznają, że takie przekwalifikowanie jest możliwe w Twoim przypadku, to z pewnością nie dostaniesz renty z tytułu niezdolności do pracy, a jedynie rentę szkoleniową.

Wykaz chorób zawodowych

Może i ZUS nie przedstawia żadnego wykazu chorób uprawniających do renty, ale za to na stronie GOV możesz znaleźć wykaz chorób zawodowych, a także minimalną długość okresu występowania objawów danej choroby.

1. Zatrucia ostre (3 dni) lub przewlekłe z następstwami wywołanymi przez substancje chemiczne (w zależności od rodzaju substancji)
2. Gorączka metaliczna (3 dni)
3. Pylice płuc (azbestowa, grafitowa, gruźlicza, górników, krzemianowa, krzemowa, spawaczy, talkowa, wywołana pyłami metali)
4. Choroby osierdzia lub opłucnej wywołane pyłem azbestu (rozległe zgrubienie opłucnej, wysięk opłucnowy przez minimum 3 lata, rozległe blaszki opłucnej lub osierdzia)
5. Trwałe upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc na skutek przewlekłego obturacyjnego zapalenia oskrzeli z pojemnością życiową płuc 0,7 po zastosowaniu leku rozszerzającego oskrzela (rok)
6. Astma oskrzelowa (rok)
7. Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych (postać ostra i podostra – rok, postać przewlekła – 3 lata)
8. Ostre uogólnione reakcje alergiczne (1 dzień)
9. Byssinoza (7 dni)
10. Beryloza
11. Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych
12. Alergiczny nieżyt nosa (rok)
13. Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym (rok)
14. Przedziurawienie przegrody nosa wywołane substancjami żrącymi lub drażniącymi (2 lata)
15. Przewlekłe choroby narządu głosu, spowodowane co najmniej 15-letnim okresem pracy z nadmiernym wysiłkiem głosowym (guzki głosowe twarde, wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych, niedowład mięśni wewnętrznych krtani – 2 lata)
16. Choroby związane z promieniowaniem jonizującym (zaćma popromienna – 10 lat, przewlekłe popromienne zapalenie skóry lub uszkodzenie szpiku kostnego, ostra choroba popromienna całego ciała – 2 miesiące, ostra choroba popromienna ze zmianami zapalno-martwiczymi skóry – miesiąc)
17. Nowotwory złośliwe, które powstały na skutek rakotwórczych czynników obecnych w środowisku pracy
18. Choroby skóry (fotodermatoza zawodowa – 2 lata, alergiczne kontaktowe zapalenie skóry – 2 lata, pokrzywka kontaktowa – 2 miesiące, kontaktowe zapalenie skóry z podrażnieniami, rozległy trądzik olejowy, smarowy lub chlorowy, drożdżakowe zapalenie skóry rąk, grzybica skóry po dotykaniu materiału biologicznego pochodzenia zwierzęcego – miesiąc
19. Przewlekłe choroby układu ruchu (zmęczeniowe złamanie kości, przewlekłe uszkodzenia łąkotki, przewlekłe zapalenie ścięgna, kaletki maziowej, okołostawowe barku, nadkłykcia kości ramiennej – rok)
20. Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego (zespół cieśni nadgarstka, zespół rowka nerwu łokciowego, zespół kanału de Guyona, uszkodzenie nerwu strzałkowego)
21. Obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego z podwyższeniem progu słuchu o co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym (2 lata)
22. Zespół wibracyjny (postać naczyniowo-nerwowa – rok, postać kostno-stawowa lub mieszana – 3 lata)
23. Choroby spowodowane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego (choroba dekompresyjna – 5 lat, urazy ciśnieniowe lub następstwa oddychania mieszaninami gazowymi pod zwiększonym ciśnieniem – 3 dni)
24. Choroby wywołane działaniem niskich lub wysokich temperatur otoczenia (udar cieplny lub jego następstwa, wyczerpanie cieplne, odmroziny – rok)
25. Choroby układu wzroku (alergiczne zapalenie spojówek, epidemiczne zapalenie spojówek – rok, ostre zapalenie spojówek wywołane promieniowaniem nadfioletowym – 3 dni, zwyrodnienie rogówki, centralne zmiany zwyrodnieniowe siatkówki i naczyniówki – 3 lata, zaćma wywołana działaniem promieniowania podczerwonego lub długofalowego nadfioletowego – 10 lat)
26. Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa

Ile wynosi renta chorobowa?

Podstawą wyliczania wszystkich rent chorobowych jest wartość renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Na stronie ZUS możesz znaleźć informację na temat tego, w jaki sposób oblicza się wysokość takiej renty.

ZUS dodaje następujące wartości:

• 24% kwoty bazowej (kwoty uzależnionej od przeciętnego wynagrodzenia);
• 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok, w którym masz okresy składkowe, a także za pełne miesiące;
• 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok, w którym nie masz okresów składkowych, a także za pełne miesiące;
• 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresu, którego brakuje Ci do osiągnięcia 25 lat stażu opłacania składek emerytalno-rentowych. Jest to tzw. staż hipoteczny i jest on liczony od dnia, kiedy złożysz wniosek aż do dnia, w którym zostałby przez Ciebie osiągnięty wiek emerytalny.

Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy przysługuje w obliczonej w ten sposób wartości, a renta z tytułu częściowej niezdolności i renta szkoleniowa przysługują w kwocie równej 75% tej wartości.

Renta chorobowa KRUS – jakie choroby?

W przypadku renty z KRUS istotne są te same choroby co w przypadku renty z ZUS. Lista chorób zawodowych pozostaje ta sama. Nie da się jednak ukryć, że rolnicy często mogą ulec różnym wypadkom w gospodarstwie. Jeśli jesteś rolnikiem lub rolniczką i w wyniku prowadzenia gospodarstwa doznałeś (-aś) poważnego urazu, to być może należy Ci się taka renta. Skontaktuj się z nami – przeanalizujemy Twoją dokumentację.

Jaka renta po wypadku?

Po wypadku z winy osoby trzeciej możesz też uzyskać rentę wyrównawczą. Taką rentę będzie Ci wypłacać ubezpieczyciel sprawcy. Jaka to będzie kwota? To zależy od Twoich zarobków sprzed momentu zdarzenia.

Renta z tytułu niezdolności do pracy nigdy nie będzie tak wysoka jak Twoje zarobki sprzed dnia utracenia zdolności do wykonywania pracy. Jeżeli ktoś spowodował wypadek, w wyniku którego powstał doznany przez Ciebie uraz, to możesz sobie z tym poradzić, uzyskując rentę wyrównawczą z OC sprawcy. Taka renta będzie comiesięczną dopłatą do renty z ZUS lub KRUS.

Jeżeli przed wypadkiem Twoje uśrednione zarobki wynosiły 5000 zł i otrzymujesz rentę wyrównawczą w wysokości 2400 zł, to ubezpieczyciel sprawcy będzie musiał Ci przyznać rentę wyrównawczą w kwocie 2600 zł miesięcznie. Oczywiście pod warunkiem, że nie Twoja sytuacja zawodowa przedstawiała się tak, że stał przed Tobą nieunikniony awans. Wtedy sąd najprawdopodobniej weźmie to pod uwagę podczas postępowania i przyzna Ci jeszcze wyższą rentę.

Zamiana renty na jednorazowe odszkodowanie

Z naszą pomocą możesz zamienić rentę na jednorazowe odszkodowanie. Dzięki temu przeznaczysz je na co zechcesz, np. zainwestujesz w nieruchomości pod wynajem. Jak to możliwe? Ubezpieczyciel będzie musiał przeliczyć miesięczną wysokość Twojej renty, biorąc pod uwagę różne czynniki:

• inflację,
• Twój wiek,
• Twój stan zdrowia i zarazem potencjalną długość życia.

Na tej podstawie obliczy kwotę, która może opiewać na kilkaset tysięcy złotych lub nawet ponad milion złotych, jeśli jesteś młodą osobą. Ten proces to kapitalizacja renty.

Jak starać się o rentę?

Musisz złożyć wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy (ERN). Wniosek musisz złożyć osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnej jednostce ZUS. Możesz też skorzystać z usług pocztowych Lekarz orzecznik ZUS przeanalizuje Twoją dokumentację i organ będzie mógł wydać decyzję w sprawie przyznania Ci renty.

Kiedy złożyć wniosek o rentę chorobową?

Musisz to zrobić przed terminem, w którym zamierzasz przejść na rentę. Koniecznie złóż wniosek wcześniej niż 30 dni przed ustaniem prawa do Twoich świadczeń rehabilitacyjnych, wynagrodzenia za czas niezdolności od pracy czy prawa do zasiłków chorobowych.

Podsumowanie

• ZUS nie podaje listy chorób, które uprawniają do renty, ale bardzo przydatny jest wykaz chorób zawodowych ze strony rządowej.
• Jeśli Twoja niezdolność do wykonywania pracy powstała wskutek wypadku, to może Ci się należeć również renta uzupełniająca z OC sprawcy.
• Wniosek o rentę chorobową musisz złożyć w ZUS – osobiście, przez pełnomocnika, elektronicznie lub za pośrednictwem poczty.
• Jeśli podlegasz obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu rolników, to rentę uzyskasz z KRUS.

Źródła

Wykaz chorób zawodowych

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych

Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników

Kodeks cywilny