Opieka wytchnieniowa – co to jest i jak się o nią ubiegać?

Opieka wytchnieniowa to rządowy program, dzięki któremu możesz odpocząć od codziennych obowiązków przy bliskiej Ci osobie, która ma orzeczenie o niepełnosprawności. Podpowiadamy, w jaki sposób możesz skorzystać z tej opcji, a także podajemy najważniejsze informacje na temat opieki wytchnieniowej.

Co to jest opieka wytchnieniowa?

Opieka wytchnieniowa to program realizowany przez Ministra Rodziny i Polityki Społecznej. Program jest organizowany co roku. Jednostki odpowiedzialne za realizację programu prowadzą nabór, na podstawie którego wyłaniane są osoby mogące skorzystać z opieki wytchnieniowej.

Nabór na każdą edycję odbywa się oczywiście w poprzedzającym roku kalendarzowym, dlatego w 2023 roku możesz się zarejestrować dopiero na edycję, która odbędzie się w 2024 roku. Nic straconego, bo wciąż możesz się wiele dowiedzieć na temat programu, a pod koniec roku zarejestrujesz się, jeśli zainteresuje Cię ta opcja. Co więcej, do końca roku możesz też uzyskać bardzo korzystne świadczenie pielęgnacyjne, jeśli opiekujesz się osobą z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Ile płacą za opiekę wytchnieniową jednostki samorządu terytorialnego?

W edycji programu w 2023 roku każda godzina opieki kosztowała 40 zł brutto za każdą godzinę pracy opiekuna. Wszystkie wydatki związane z programem są finansowane z Funduszu Solidarnościowego, Jest to ten sam fundusz, z którego są pokrywane koszty związane z 13. i 14. emeryturą.

Kto może skorzystać z opieki wytchnieniowej?

Na ogół odbiorców programu można podzielić na dwie grupy.

1. Osoby opiekujące się dziećmi, które mają jakiekolwiek orzeczenie o niepełnosprawności.
2. Osoby opiekujące się osobami posiadającymi orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub z orzeczeniem traktowanym na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (np. orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, w którym znajdują się wskazania dotyczące konieczności sprawowania stałej lub długotrwałej opieki na osobą posiadającą dane orzeczenie).

Usługi opieki wytchnieniowej przysługują dla członków rodzin osób z niepełnosprawnością, czyli grupie opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad najbliższym członkiem rodziny, który potrzebuje stałej pomocy innej osoby. W tym czasie jako opiekun możesz poświęcić czas na odpoczynek, możesz też skorzystać ze specjalistycznego poradnictwa psychologicznego.

Każda gmina indywidualnie sprawdza potrzeby osób, które złożą wniosek o przyznanie im opieki wytchnieniowej na kolejny rok. Sprawdza także miejsce zamieszkania tych osób, upewniając się, że na pewno mieszkają na terenie danej gminy i to tam sprawują opiekę, od której chcą odetchnąć.

Jakie są rodzaje usług opieki wytchnieniowej?

Usługa opieki wytchnieniowej może być realizowana w formie całodobowej opieki lub pobytu dziennego.

Całodobowa opieka może się odbywać w:

• domu pomocy społecznej (DPS),
• ośrodku wsparcia,
• innym ośrodku lub innej placówce, która jest wpisana do rejestru wojewódzkiego jako zapewniająca całodobową opiekę nad osobami z niepełnosprawnością,
• innym miejscu, jeśli uczestnik programu je wskaże, a jednostka samorządu terytorialnego je zaakceptuje.

Opieka w ramach pobytu dziennego może się odbywać w:

• miejscu zamieszkania osoby z niepełnosprawnością,
• ośrodku wsparcia,
• innym miejscu, jeśli uczestnik programu je wskaże, a jednostka samorządu terytorialnego je zaakceptuje.

Jaki zakres obowiązków mają opiekunowie wytchnieniowi?

Opiekunowie wytchnieniowi muszą się zająć codziennymi potrzebami osoby z niepełnosprawnością, które normalnie realizuje opiekun tej osoby. Pomaga w:

• przemieszczaniu się w miejscu zamieszkania i poza nim,
• zachowaniu standardów higieny osobistej,
• przygotowaniu i konsumpcji,
• zajęciu czasu wolnego osoby z niepełnosprawnością,
• posprzątaniu miejsca zamieszkania.

Ile godzin opieki wytchnieniowej przysługuje uczestnikom?

Musisz pamiętać, że każda godzina pracy opiekuna jest opłacana z Funduszu Solidarnościowego, a ten ma swoje ograniczenia, dlatego też przy sprawowaniu bezpośredniej opieki są pewne limity, które obowiązują każdego uczestnika programu.

W ramach pobytu dziennego możesz wykorzystać 240 godzin w ciągu roku.

W ramach pobytu całodobowego przysługuje Ci 14 dni sprawowania opieki przez opiekuna z programu opieka wytchnieniowa.

Jak skorzystać z opieki wytchnieniowej?

Przede wszystkim musisz złożyć wniosek do gminy i czekać na decyzję. Co więcej, takie wnioski zazwyczaj składa się jesienią, w listopadzie. Dalej wojewoda w ciągu 15 dni kieruje do Ministra Rodziny i Polityki Społecznej odpowiednie pismo, w którym wskazuje, które gminy chciałyby skorzystać z programu i uzyskać na niego odpowiednie finansowanie.

Opieka wytchnieniowa edycja 2023 już trwa, dlatego następny nabór będzie dotyczyć opieki wytchnieniowej w 2024 roku i ropocznie się jesienią tego roku. Poczekaj na ogłoszenie naboru i złóż wniosek do odpowiedniego organu jednostki samorządu terytorialnego w swoim miejscu zamieszkania.

Czy podczas urlopu wytchnieniowego można otrzymywać świadczenia opiekuńcze?

Tak, podczas urlopu wytchnieniowego odpowiedni organ nadal będzie Ci wypłacać świadczenia opiekuńcze. Opieka wytchnieniowa ma Cię wyręczyć w Twoich codziennych obowiązkach, podobnie jak urlop przysługuje normalnym pracownikom, aby mogli wypocząć.

Opieka wytchnieniowa należy się osobom, które opiekują się kimś, kto ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Opiekunowie takich osób w każdej sytuacji kwalifikują się do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego w kwocie 2458 zł miesięcznie.

Być może ktoś w ośrodku pomocy społecznej powiedział Ci inaczej, bo opiekujesz się osobą dorosłą. Jeśli tak, to pobierasz specjalny zasiłek opiekuńczy w kwocie 620 zł miesięcznie. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby z naszą pomocą złożyć wzór wypełnionego wniosku o świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 2458 zł miesięcznie. Ekspert z wybranej przez Ciebie kancelarii odwoła się od decyzji OPS, dzięki czemu już po kilku miesiącach otrzymasz świadczenie pielęgnacyjne i wyrównanie za okres starania się o nie.

Masz czas tylko do końca 2023 roku, bo od stycznia rząd odbierze jakąkolwiek możliwość skutecznego odwołania się od decyzji w sprawie świadczenia pielęgnacyjnego. Stanie się ono świadczeniem tylko i wyłącznie dla opiekunów dzieci z niepełnosprawnością.

Podsumowanie

• Opieka wytchnieniowa jest przeznaczona dla opiekunów osób z niepełnosprawnością w stopniu znacznym.
• Istnieją dwie formy opieki wytchnieniowej – w ramach pobytu dziennego przez 240 godzin w roku i w ramach pobytu całodobowego przez 14 dni w roku.
• Opieka wytchnieniowa może się odbywać w miejscu zamieszkania osoby wymagającej opieki lub w innym ośrodku.

Źródła

Opieka wytchnieniowa edycja 2023 (GOV)

Ustawa o Funduszu Solidarnościowym