Odszkodowanie za śmierć rodzica – skąd możesz je uzyskać?

Odszkodowanie za śmierć rodzica może Ci się należeć, jeśli wykażesz bliskość Waszych relacji lub ustawowo, jeśli Twój rodzic zginął w wypadku przy pracy. Jaką kwotę możesz otrzymać? Co musisz zrobić, żeby dostać odszkodowanie? Na wszystkie te pytania odpowiadamy w artykule.

Co należy się dziecku po śmierci ojca lub matki?

Pieniądze po śmierci ojca lub matki to nie jest kwestia, którą zajmiesz się od razu po jego śmierci. To naturalne, że rozważania na temat tego, czy w przypadku śmierci rodzica przysługuje odszkodowanie, rozpoczniesz dopiero po przejściu żałoby.

Odszkodowanie z tytułu śmierci rodzica możesz dostać:

• z OC sprawcy,
• z ZUS,
• z polisy na życie.

Musisz jednak wiedzieć, że każde z tych 3 odszkodowań jest sytuacyjne. Musisz spełnić odpowiednie warunki, żeby je otrzymać. Niestety jest szansa, że jedynym świadczeniem, które będzie Ci się należeć w związku ze śmiercią rodzica, będzie zasiłek pogrzebowy.

Jakie wymagania muszą być spełnione, żeby przysługiwały Ci poszczególne odszkodowania za śmierć rodzica?

• OC sprawcy – Twój rodzic musiał zginąć w wypadku komunikacyjnym lub wypadku w rolnictwie nie ze swojej winy,
• ZUS – Twój rodzic musiał zginął w wypadku przy pracy lub wskutek choroby zawodowej,
• polisa na życie – Twój rodzic musiał mieć wykupioną taką polisę, a Ty jesteś wśród osób uposażonych.

Ile możesz dostać za śmierć rodzica?

To zależy od tego, czy zginął w innym wypadku czy też wskutek choroby. Jeżeli Twój ojciec lub Twoja matka zginęli w wypadku, to możesz uzyskać odszkodowanie z OC sprawcy wypadku. W takiej sytuacji możesz dostać bardzo wysoką kwotę, która może opiewać na kilkadziesiąt lub nawet kilkaset tysięcy złotych. Dużo zależy od:

• okoliczności wypadku,
• wieku Twojego rodzica w dniu śmierci,
• Twojego wieku.

W przypadku odszkodowania z polisy na życie lub z ubezpieczenia rodzinnego wysokość odszkodowania zależy od wybranej sumy ubezpieczenia, a także od okoliczności zdarzenia.

Ile wynosi odszkodowanie za śmierć rodzica ZUS?

Jednorazowe odszkodowanie z tytułu śmierci ojca lub matki przysługuje w stałej kwocie. Jak wyżej wspomnieliśmy, Twój rodzic musiał umrzeć podczas wykonywania obowiązków zawodowych lub wskutek choroby zawodowej, aby ZUS wypłacił Ci odszkodowanie. Konieczne jest również to, aby Twój rodzic był objęty ubezpieczeniem społecznym.

Może być np. na zasiłku macierzyńskim, zasiłku chorobowym lub na świadczeniu rehabilitacyjnym. Jednorazowe odszkodowanie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu śmierci matki lub ojca przysługuje w 2023 roku w podstawowej kwocie 114 231 zł. Taka kwota będzie Ci się należeć, jeśli jesteś jedyną osobą uprawnioną do uzyskania jednorazowego odszkodowania z ZUS. Wszystkie potencjalne możliwości w przypadku śmierci rodzica wyglądają tak:

• 114 231 zł – jeśli uprawniony jest tylko jeden członek rodziny i jest on małżonkiem lub dzieckiem osoby zmarłej,
• 22 231 zł – dodatek do kwoty 114 231 zł, przysługujący za każde kolejne dziecko, które również jest uprawnione do odszkodowania.

Jeśli zatem zginął Twój ojciec, masz dwójkę rodzeństwa, a Twoja matka żyje, to łączna kwota odszkodowania wyniesie dla Was 180 924 zł. W przeliczeniu na osobę daje to 45 231 zł.

Ile masz czasu, żeby uzyskać odszkodowanie za śmierć rodzica?

To zależy. Jeśli chcesz uzyskać odszkodowanie z prywatnej polisy na życie, to masz na to 3 lata od dnia śmierci rodzica.

W przypadku odszkodowania z OC sprawcy masz znacznie więcej czasu, żeby podjąć odpowiednie działania. Zazwyczaj do takiej śmierci dochodzi w wyniku popełnienia przez sprawcę przestępstwa. Właśnie dlatego możesz się starać o odszkodowanie przez 20 lat od dnia zdarzenia.

ZUS nie wyznacza żadnych terminów, jeśli chodzi o jednorazowe odszkodowanie za śmierć rodzica. Możesz się o nie starać w dowolnym momencie, jeśli spełnisz wymogi.

Odszkodowanie za śmierć rodzica polisy na życie – co musisz wiedzieć?

Jeżeli Twój rodzic zginął w wyniku nieszczęśliwego wypadku, to możesz dostać odszkodowanie, ale pod warunkiem, że mieliście ubezpieczenie rodzinne lub rodzic miał wykupioną indywidualną polisę na życie.

Zdarza się też, że konkretna polisa obejmuje również inne zdarzenia jak np. śmierć wskutek choroby. Niektóre choroby mogą jednak być ujęte w wyłączeniach odpowiedzialności towarzystwa ubezpieczeniowego.

Najważniejsze kwestie dotyczące odszkodowania za śmierć z polisy na życie:

1. Po wypłatę świadczenia możesz się zgłosić w ciągu 3 lat od dnia śmierci Twojego rodzica.
2. Wysokość odszkodowania będzie uzależniona od sumy ubezpieczenia i od okoliczności zdarzenia.
3. Każda osoba wskazana w umowie ubezpieczenia jako uposażona dostanie równą kwotę z całości odszkodowania.
4. Możesz nie dostać odszkodowania, jeśli okoliczności zdarzenia mieszczą się w wyłączeniach odpowiedzialności ubezpieczyciela.

Ubezpieczenie po śmierci rodzica – PZU ubezpieczenie indywidualne śmierć rodzica

Towarzystwo ubezpieczeniowe

Najczęściej zadawane pytania w przypadku odszkodowania za śmierć rodzica dotyczą zazwyczaj tego, jaką kwotę można otrzymać. Oto przykładowe wartości odszkodowania w polisie na życie z PZU:

• 100% sumy ubezpieczenia za śmierć (nie w wypadku),
• 200% sumy ubezpieczenia, jeśli do śmierci doszło w wyniku nieszczęśliwego wypadku (np. w przypadku nagłego i poważnego zachorowania),
• 700% sumy ubezpieczenia w przypadku śmierci w wypadku komunikacyjnym w wypadku komunikacyjnym.

Suma ubezpieczenia jest zatem bardzo ważna, jeśli chodzi o wysokość odszkodowania. W przypadku polisy na życie możesz też uzyskać pieniądze za śmierć rodzica małżonka ubezpieczonego, jeżeli teść lub teściowa wskazali Cię w umowie ubezpieczenia jako osobę uposażoną.

Koniecznie zwróć uwagę na wyłączenia odpowiedzialności, jeżeli Twój rodzic posiadał polisę również na wypadek zachorowania. Być może dana choroba załapie się na wyższą kwotę ze względu na nagłość jej przebiegu i występowania.

Odszkodowanie za śmierć rodzica z OC sprawcy

Odszkodowanie z OC sprawcy w przypadku śmierci rodzica należy Ci się za doznaną przez Ciebie krzywdę. Tak naprawdę odszkodowanie z OC sprawcy można podzielić na 2 części. Jedna z nich to jednorazowe odszkodowanie za znaczne pogorszenie sytuacji materialnej w związku ze śmiercią rodzica.

Musisz jednak wiedzieć, że takie jednorazowe odszkodowanie mogą dostać tylko takie osoby, które pozostawały na utrzymaniu rodzica, a zatem głównie osoby poniżej 25. roku życia.

Zadośćuczynienie za krzywdę moralną po śmierci rodzica

Niezależnie od tego, czy rodzic Cię utrzymywał, możesz się starać o zadośćuczynienie z OC sprawcy. Zadośćuczynienie za śmierć rodzica wymaga jednak, aby między Tobą a rodzicem istniała więź emocjonalna. Jeżeli np. żyliście z dala od siebie i w ogóle się nie kontaktowaliście, to szanse na to, że dostaniesz zadośćuczynienie, są bardzo niewielkie.

Relacje między Tobą a zmarłym rodzicem są kluczowe, jeśli chodzi o zadośćuczynienie z OC sprawcy. Im większą stratą moralną była dla Ciebie śmierć rodzica, tym wyższa będzie kwota, jaką przyzna Ci sąd lub ubezpieczyciel (zależnie od tego na co się zdecydujesz: ugodę czy rozprawę sądową). Kwota tego świadczenia może wynosić od kilku do kilkuset tysięcy złotych.

Jednorazowe odszkodowanie za znacznie pogorszenie sytuacji materialnej po śmierci rodzica

Wypłata odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji materialnej jest ściśle uzależniona od decyzji sądu. Ubezpieczyciela bardzo rzadko zgadzają się na wypłacenie tej należności, jeśli nie skierujesz sprawy na drogę sądową. Nie jest to jednak niemożliwe. Wszystko zależy od Twojej indywidualnej sytuacji.

Najlepiej skonsultuj to z jedną z kancelarii z naszego rankingu. Dzięki temu dowiesz się więcej o możliwościach w Twojej sprawie. Pracownicy kancelarii mają odpowiednie doświadczenie, dzięki czemu mogą poprowadzić Twoją sprawę i uzyskać wysokie zadośćuczynienie razem z odszkodowaniem, jeśli Twoja sytuacja materialna znacznie się pogorszyła po śmierci rodzica.

Ile możesz dostać za śmierć rodzica z OC sprawcy? Przykłady spraw o odszkodowanie za śmierć rodzica w sądzie

Od czego zależy wysokość odszkodowania i zadośćuczynienia za śmierć rodzica? Kwota odszkodowania zostanie obliczona przez sąd na podstawie zarobków rodzica i wydatków, jakie ponosił w związku z Twoim utrzymaniem. Dodatkowo otrzymasz też zwrot poniesionych kosztów pogrzebu.

Z zadośćuczynieniem jest już znacznie trudniej. Nie da się wycenić krzywdy moralnej, której doznaje dziecko, jeśli jego lub jej rodzic zginie w wypadku. Taka strata zawsze oznacza niewyobrażalny ból, ale sąd musi wyznaczyć jakąś kwotę zadośćuczynienia.

Musi ona być godna, czyli nie jedynie symboliczna, ale jednocześnie nie może prowadzić do bezpodstawnego wzbogacenia się. Wyznaczenie odpowiedniej kwoty jest bardzo trudne, sąd musi wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy.

Aby uzmysłowić Ci, jak wysokie mogą być kwoty zadośćuczynienia, przytoczyliśmy poniżej 2 przykłady z orzecznictwa sądowego. Są one autentyczne, pochodzą ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości, na której gromadzone są wyroki sądów powszechnych.

Śmierć matki i 185 620 zł zadośćuczynienia dla dwóch synów

Synowie potrąconej kobiety byli w momencie wypadku nieletni, podobnie jak podczas rozprawy sądowej. Byli zatem reprezentowani przez swojego opiekuna prawnego. Radca prawny wystosował w imieniu poszkodowanych pozew, w którym żądał przyznania każdemu z chłopców kwoty 72 810 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć matki i po 20 000 zł tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji materialnej po śmierci matki.

W wypadku zginęła nie tylko matka chłopców, ale także ich ojczym. Ich biologiczny ojciec w ogóle nie utrzymuje z nimi kontaktu i nie podjął się opieki nad nimi, dlatego trafili do placówki wychowawczej.

Sąd przychylił się do wniosku radcy prawnego, który reprezentował powodów. Przede wszystkim zwrócił uwagę na to, że świat chłopców się zawalił, gdy ich matka zginęła. Za jej życia nie tylko ich utrzymywała, ale też zapewniała im rodzinne ciepło, dbała o nich i spędzała z nimi mnóstwo czasu. Właśnie dlatego sąd uznał, że rzeczywiście właściwą kwotą będą 92 810 zł w ramach zadośćuczynienia i odszkodowania za śmierć matki dla każdego z synów zmarłej kobiety. Przed postępowaniem sądowym ubezpieczyciel przyznał każdemu z nich jedynie 37 190 zł (Wyrok Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 6 grudnia 2022 r. I C 1810/21).

75 000 zł zadośćuczynienia za śmierć ojca potrąconego przez pojazd wojskowy

Ojciec poszkodowanego jechał rowerem wcześnie rano, o godzinie 5.30. Z drogi podporządkowanej wyjechał kierowca samochodu wojskowego, który nie ustąpił rowerzyście pierwszeństwa. Mężczyzna zginął na miejscu, a jego syn dotarł tam po przyjeździe służb na miejsce wypadku. Zidentyfikował swojego ojca po jego identyfikatorze służbowym.

Mężczyźni pracowali w tym samym zakładzie pracy – byli stolarzami. Często pracowali na różne zmiany i przygotowywali sobe nawzajem obiady. Strata ojca była dla niego niewyobrażalna – byli bardzo zżyci, pracowali w tym samym zawodzie. Ojciec był dla poszkodowanego wzorem do naśladowania. Po jego śmierci powód bardzo długo przeżywał żałobę i nie mógł dojść do siebie. Razem z ojcem spędzali mnóstwo czasu – razem chodzili na działkę ogrodniczą i wykonywali różne prace domowe, w tym remonty.

Sąd uznał, że poszkodowanemu należy się zadośćuczynienie za śmierć ojca w kwocie, o którą wnioskował jego pełnomocnik, czyli 75 000 zł. Wcześniej ubezpieczyciel wypłacił mu tylko 25 000 zł. (Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 5 czerwca 2019 r. I C 134/19).

Jak uzyskać odszkodowanie za śmierć rodzica?

Jeśli ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania, to potrzebna Ci będzie pomoc prawników, którzy zajmą się Twoją sprawą. Nie inaczej będzie również w przypadku, kiedy ubezpieczyciel nie przyznał Ci odszkodowania w uczciwej kwocie. Takiej, którą można by uznać za odpowiednią, czyli rekompensującą doznaną przez Ciebie krzywdę. 

Wypłata świadczenia z OC sprawcy nastąpi dopiero po tym, jak złożysz wniosek o odszkodowanie za śmierć ojca lub matki. Podobnie jest z odszkodowaniem z ZUS lub z polisy na życie.

Polecamy Ci skorzystać z pomocy kancelarii, jeśli masz problem z uzyskaniem godnej kwoty odszkodowania za śmierć ojca lub matki.

Jakie dokumenty będą Ci potrzebne?

W przypadku odszkodowania i zadośćuczynienia z OC sprawcy będą Ci potrzebne:

• skrócony odpis aktu zgonu,
• kopia dowodu osobistego,
• notatka policyjna z miejsca zdarzenia,
• dokumentacja z przebiegu leczenia, jeśli zgon nie był natychmiastowy,
• opis przeżyć wewnętrznych po stracie bliskiej osoby.

Jeśli starasz się o odszkodowanie z polisy na życie, to musisz przygotować:

• kopię dowodu osobistego,
• odpis aktu zgonu,
• dokumenty potwierdzające pokrewieństwo.

Odprawa pośmiertna z tytułu śmierci rodzica – kiedy i w jakiej kwocie?

Odprawę pośmiertną możesz dostać, jeśli Twój rodzic był zatrudniony w momencie śmierci lub jeśli pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy. Taka odprawa nie jest obciążona żadnym podatkiem i może Ci przysługiwać w jednej z 3 potencjalnych wartości:

• zatrudnienie w ostatniej firmie poniżej 10 lat – równowartość miesięcznego wynagrodzenia,
• zatrudnienie od 10 do 14 lat – równowartość wynagrodzenia za 3 miesiące,
• zatrudnienie powyżej 15 lat – równowartość wynagrodzenia za 6 miesięcy.

Zasiłek po śmierci rodzica – kiedy przysługuje i jak go uzyskać?

Zasiłek pogrzebowy po śmierci rodzica możesz dostać z ZUS, jeśli złożysz wniosek Z-12. Wystarczy, że dołączysz do niego akt zgonu i udokumentujesz wydatki związane z pogrzebem.

Podsumowanie

• Aby doszło do wypłaty świadczenia z ZUS, śmierć Twojego rodzica musi być spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
• Ubezpieczyciel nie może odmówić wypłaty odszkodowania za śmierć rodzica, jeżeli zginął on w wypadku, a Ty utrzymywałeś bądź utrzymywałaś z nim kontakt.
• O wypłatę odszkodowania z polisy na życie możesz się starać, jeśli jesteś wśród osób uposażonych w umowie ubezpieczenia.

Źródła

Kodeks cywilny

OWU PZU

Wyrok Sądu Okręgowego w Świdnicy I C 1810/21

Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie I C 134/19